Β. 21.  Ο "θρίαμβος" της ΕΔΑ

1958. 11 Μαΐου. Ζεστή, καλοκαιριάτικη Κυριακή. Η Ελλάδα, όμως, καίγεται από άλλου είδους πυρετό. Διεξάγονται εθνικές βουλευτικές εκλογές. Η αποχώρηση δεκαπέντε βουλευτών τον περασμένο Μάρτιο από την ΕΡΕ είχαν αναγκάσει τον πρωθυπουργό Κων/νο Καραμανλή να υποβάλλει την παραίτησή του στο βασιλιά Παύλο δυο χρόνια σχεδόν πριν την θεσμοθετημένη εκπνοή της κυβερνητικής τετραετούς θητείας του.

Προκηρύχθηκαν εκλογές και ανέλαβε να τις διεξάγει υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον πρώην υπουργό Παιδείας του Μεταξά και τότε πρόεδρο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Κ. Γεωργακόπουλο. Εκλογικό σύστημα ορίστηκε η  ενισχυμένη  αναλογική και εθεωρούντο οι σημαντικότερες μεταπολεμικά εκλογές: Ο εκλεκτός των ανακτόρων Καραμανλής ή το δικέφαλο (Σοφ. Βενιζέλος - Γ. Παπανδρέου) κόμμα των Φιλελευθέρων θα κέρδιζε τη λαϊκή εμπιστοσύνη; Κανείς δεν υπολόγιζε την με επικεφαλής το Γιάννη Πασσαλίδη (φωτογραφία) ΕΔΑ, την πολιτική έκφραση της Αριστεράς, που πάλευε να μαζέψει τα συντρίμμια της μετά τους εσωτερικούς κλυδωνισμούς και την ήττα στον εμφύλιο του 1945-49.

Το βράδυ της 11ης Μαΐου του 1958 σημειώθηκε μια μοναδική έκπληξη για τα ελληνικά πολιτικά χρονικά. Η ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή έλαβε μικρότερο ποσοστό από τις εκλογές του 1956 (41,17% το ‘58 έναντι 47,38 το ‘56), αλλά με περισσότερες έδρες (από 165 που είχε, τώρα καταλαμβάνει 171)! Τα τρελά του εκλογικού συστήματος!

Τους χαμένους, όμως, ψήφους της Δεξιάς δεν καρπώνεται το κόμμα των Φιλελευθέρων, που γνωρίζει πρωτοφανή συντριβή (από 48,15% και 132 το ‘56 , τώρα μετά βίας συγκεντρώνει 20,68% και εκλέγει 36 βουλευτές)!  Ο μεγάλος νικητής των εκλογών είναι η ΕΔΑ, που αναδεικνύεται αξιωματική αντιπολίτευση , με 24,23% των ψήφων και καταλαμβάνοντας 79 έδρες!

Διπλή η σημασία αποκτά η άνοδος της φιλοαριστερής παράταξης. Αποτέλεσε -αν και δεν ξανάφτασε ποτέ τόσο ψηλά την εκλογική της δύναμη- παράγοντα αναστολής θετικών ή αρνητικών για τον τόπο εξελίξεων, αφού συσπείρωνε πλατιές λαϊκές αγανακτισμένες από κεντροδεξιές κυβερνήσεις και ταλαιπωρημένες από τη Δεξιά κοινωνικές μάζες.

Ταυτόχρονα, προκάλεσε τέτοιον πανικό στους χώρους της ακροδεξιάς, η οποία δρούσε στο στράτευμα κυρίως, ώστε αρχίζουν να σχηματίζονται οι πρώτοι φιλοχουντικοί -αντικομμουνιστικοί πυρήνες ( ομάδα Γ. Παπαδόπουλου) στους κόλπους της, που φοβούνταν ακόμη και άνοδο της Αριστεράς στην εξουσία. Τότε, καταστρώνεται και το περίφημο σχέδιο “Περικλής”, που θα αποκαλύψει στη βουλή ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΕΔΑ, Ηλίας Ηλιού.

Καταλήγοντας, ας θυμηθούμε πως ο Καραμανλής άλλαξε εφεξής καθ’ υπαγόρευση (;) αντικομμουνιστικών κύκλων το εκλογικό σύστημα και στις εκλογές του 1961  η ΕΔΑ έλαβε μόλις 15%  και εξέλεξε 24 βουλευτές.