B. 53. Το γεφύρι που έγραψε Ιστορία

25 Νοεμβρίου 1942. Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου στη Φθιώτιδα της Στερεάς Ελλάδας από τις ελληνικές αντιστασιακές οργανώσεις Ε.Δ.Ε.Σ. (του Ναπολέοντος Ζέρβα), Ε.Α.Μ./ Ε.Λ.Α.Σ. (υπό τον Άρη Βελουχιώτη) και τις καθοδηγούμενες από τους Ε. Myers και Chris Woodhouse βρετανικές και νεοζηλανδικές ομάδες σαμποτέρ αποτελεί το σπουδαιότερο σε στόχο μα και απήχηση μέχρι τότε σαμποτάζ κατά των Γερμανοϊταλών σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη. 

Ώρα της επιθέσεως είχε οριστεί η 11 μ.μ. της 25/11, στις 11.30 μ.μ. ακούγονται οι πρώτες τουφεκιές και όλα θα γίνονταν βάσει λεπτομερώς προδιαγεγραμμένου σχεδίου. Αρχικά, επλήγη από τους αντάρτες το νότιο βάθρο της γέφυρας, που κοιτάζει προς Αθήνα και διέθετε 3 πολυβολεία με χαρακώματα, συρματόπλεγμα και 80 άντρες για να το υπερασπίζουν. Πολύ γρήγορα κατελήφθη, ενώ στο βόρειο βάθρο, προς τη Λαμία, υπήρχε ένα πολυβολείο, με χαράκωμα και 40μελής φρουρά. Εκεί, τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα για τους Έλληνες και με υπερπροσπάθεια των σαμποτέρ κάτω από τα πυρά των σθεναρά αντισταθέντων Ιταλών και Γερμανών, που ήρθαν προς ενίσχυση από τον Μπράλλο, επιτεύχτηκε η καθοριστική για την έκβαση της επιχείρησης έκρηξη στη γέφυρα, που αποτελεί ακόμη και σήμερα βασικό συγκοινωνιακό κόμβο στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Νοέμβρης 1942, οι Έλληνες αντάρτες ανατινάζουν
τα γερμανοϊταλικά σχέδια
μαζύ με τη Γέφυρα του Γοργοποτάμου

Την επιχείρηση εκτέλεσαν εκατόν πενήντα αντάρτες του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον Άρη Βελουχιώτη, εξήντα αντάρτες του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τον Ναπολέοντα Ζέρβα και δώδεκα Άγγλοι σαμποτέρ, με επικεφαλής το συνταγματάρχη Εντι Μάγιερς και υπαρχηγό τον ταγματάρχη Κρις Γουντχάουζ. 

Η επιχείρηση στο βόρειο βάθρο ολοκληρώνεται περί τις 1.30 τα ξημερώματα της 26ης Νοεμβρίου 1942 και στις 2.21 π.μ. πια οι σαλπιγκτές με διαταγή του Ν. Ζέρβα σάλπισαν την αποχώρηση των νικητών από το πεδίο της μεγάλης νίκης και δυο μέρες μετά την ανατίναξη ήρθαν τα ιταλικά αντίποινα.

Το αναμφίβολα ζημιογόνο για τους κατακτητές νέο της καταστροφής της γέφυρας του Γοργοπόταμου διαδόθηκε γρήγορα σε όλη την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο, παροτρύνει για περαιτέρω οργανωμένη αντίσταση, αλλά, επειδή προξένησε την οργή των Ιταλών, αφενός μεν, δυο μέρες μετά την ανατίναξη της γέφυρας, οι Ιταλοί, σε αντίποινα, παίρνουν από τις φυλακές της Λαμίας 14 πατριώτες από τους οποίους 7 θα εκτελέσουν μπροστά στην γκρεμισμένη γέφυρα και τους υπόλοιπους θα τους εκτελέσουν στα Καστέλλια της Παρνασίδας, μαζύ με άλλους 10 κατοίκους, αφετέρου δε, επικηρύχτηκε από το Κομάντο Πιάτσα των Αθηνών για 100.000.000 δραχμές ως κοινός ληστής ο «ιθύνων νους» του σχεδίου, Ν. Ζέρβας.

Πηγές:

1. Σ.Λ., «Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου», Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 23-11-2003, σελ. 19.

2. Στρατηγού Ναπ. Ζέρβα, «Απομνημονεύματα», εκδόσεις «Μέτρον»

3. Κρις Γουντχάουζ, «Το μήλον της Εριδος», εκδόσεις «Εξάντας»