Β. 29. Οι Αρχαίοι ζωγραφίζουν…

Ζωγραφικά  έργα από την κλασική αρχαιότητα δεν έχουν σωθεί. Μόνο κάποια μεγάλα ονόματα μας είναι γνωστά όπως ο ζωγράφος Πολύγνωτος από τη Θάσο για του οποίου το έργο όμως υπάρχουν μόνο περιγραφές, κυρίως από τον πρωτοχριστιανικό περιηγητή Παυσανία, ο οποίος περιγράφει δύο έργα του – την «Άλωση της Τροίας» και τον «Οδυσσέα στον Άδη» – τα οποία ο Πολύγνωτος είχε δημιουργήσει στους Δελφούς. Ο πατέρας του Πολύγνωτου ο Αγλαοφών ήταν επίσης ζωγράφος. Από τις περιγραφές φαίνεται να είναι ο πρώτος ο οποίος εισήγαγε κάποια στοιχειώδους προοπτικής στο κάδρο του και, το σημαντικότερο, πρόσθεσε συναίσθημα στις μορφές των έργων του. 

Ο Θάσιος ζωγράφος μαζύ με τον Μίκωνα, έκαναν τα σημαντικότερα βήματα στην παρουσίαση του διαστήματος και του χώρου. Η ζωγραφική όφειλε να μιμείται τον χρωματικό τρόπο της φύσης. Πρόκειται για την περίφημη «Πολυγνώτεια τετραχρωμία».  

Η προσφορά του Πολύγνωτου έγκειται στην μεγαλύτερη ανάλυση των χρωμάτων αυτών, δηλαδή στην παραγωγή περισσότερων χρωματικών διαβαθμίσεων πάνω σε αυτή την χρωματική κλίμακα.

Ενώ ο Αριστοτέλης αποκαλεί «αγαθόν ηθογράφον» τον Πολύγνωτο, ο Πλάτωνας σημειώνει ότι αν ζωγραφίζοντας κανείς ένα πρόσωπο δεν χρησιμοποιήσει Πολυγνώτεια χρώματα, αλλά κάποια άλλα, θα χάσει την φυσική χροιά του ανθρώπινου προσώπου. Να γραφτεί ακόμα για τον Πολύγνωτο και τούτο, από το 462 π.Χ. και μετά ζούσε και δημιουργούσε στην Αθήνα ως φίλος και προσκεκλημένος του γνωστού πολιτικού και στρατηγού Κίμωνα.

Ο Ζεύξις (φωτογραφία), στο τέλος του 5^ου  αιώνα (μετά το 410 π.Χ.), τελειοποιεί την τέχνη των σκιών και των περιγραμμάτων. Η ζωγραφική του Ζεύξι ήταν τολμηρή και, όπως διαβάζουμε στο πόνημα του Πλίνιου του πρεσβύτερου περί ζωγραφικής, αληθοφανής. Έπεται ο Απελλής, ο επίσημος, τον 4^ο αιώνα, προσωπογράφος του Μεγαλέξανδρου, αλλά και ένας θαυμάσιος ζωγράφος αλληγοριών. 

Βέβαια, πολύ πριν το 450 π.Χ. με 470 π.Χ. που ο Πολύγνωτος δημιούργησε τα έργα αυτά, η αγγειογραφία είχε δώσει τα ιδιαίτερα δείγματά της, προσφέροντάς μας από τις γεωμετρικές φιγούρες με τις καθαρές και απόλυτες γραμμές τους, μέχρι τα ανατολίζοντα αγγεία της αρχαϊκής εποχής, και τα μελανόμορφα αγγεία και ερυθρόμορφα αγγεία του 6ου αιώνα με τις πολύπλοκες παραστάσεις οι οποίες εξιστορούσαν θέματα της μυθολογίας.