154. Μισθοφόροι από την Κρήτη

Η έλλειψη οικονομικών προσόδων ωθεί τους Κρητικούς να υπηρετούν ως μισθοφόροι στο στρατό άλλων ελληνικών πόλεων ή ξένων κρατών στα ιστορικά χρόνια, από την κλασική εποχή έως και τη ρωμαιοκρατία. Αναφορές για Κρητικούς μισθοφόρους έχουμε και στο Θουκυδίδη και στην «Κύρου Ανάβαση» του Ξενοφώντα και στην «Αλεξάνδρου Ανάβαση» από τον Αρριανό και στο Διόδωρο Σικελιώτη.

Κρήτες μισθοφόροι στην υπηρεσία ελληνικών πόλεων και του Γ. Ι. Καίσαρα

Επιπλέον, σύμφωνα με το Στράβωνα τον περιηγητή, ο Δορύλαος, στρατιωτικός και ένας από τους φίλους του Μιθριδάτη του Ευεργέτη, βασιλιά του Πόντου στο β’ ήμισυ του 2^ου αιώνα π.Χ. (150 – 120 π.Χ.), επειδή ήταν έμπειρος στις πολεμικές επιχειρήσεις, στάλθηκε για να στρατολογήσει μισθοφόρους και βρέθηκε πολλές φορές και στον Ελλαδικό χώρο και στη Θράκη, μα και κοντά σ’ εκείνους που προσέφερε η Κρήτη. Τα χρόνια εκείνα, όπως γράφει ο Στράβων,  δεν είχε το νησί ακόμα καταχτηθεί από τους Ρωμαίους κι ήταν συχνότατο στην Κρήτη φαινόμενο οι μεγάλες φουρνιές των στρατιωτών και των μισθοφόρων, οι οποίοι μάλιστα τύχαινε να επανδρώνουν τα πειρατικά πλοία. Είναι, επίσης, γνωστό πως Κρητικοί μισθοφόροι τοξότες υπηρέτησαν και στα ελληνιστικά βασίλεια της Ασίας και της Αιγύπτου στις πολεμικές συρράξεις των ετών 222 - 189 π.Χ., μα και στο ρωμαϊκό στρατό επί Γ. Ιουλίου Καίσαρα, τόσο στους πολέμους του κατά των Γαλατών στις Κάτω Χώρες, όσο και στον εμφύλιο με τον Πομπήιο (48 π.Χ., Δυρράχιο και Φάρσαλα), ο οποίος, όμως, και αυτός χρησιμοποίησε Κρήτες τοξότες όταν μάζεψε τα πιστά στρατεύματα σ' αυτόν από τις ανατολικές επαρχίες.

Οι Κρητικοί, που κατέφευγαν ως μισθοφόροι σε ξένα στρατεύματα, εμφανίζονται σε διάφορους συγγραφείς ως πολύ φιλάργυροι. Έτσι, βλέπουμε τον Ποσειδώνιο να γράφει σ’ ένα κείμενο, που μας διέσωσε ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, πως τον καιρό της ρωμαϊκής πολιορκίας ένας Κρητικός προσφέρθηκε να προδώσει την Κρήτη στους Ρωμαίους κι ως αντάλλαγμα δεν θέλησε τα πολιτικά αξιώματα, που του προσφέρθηκαν, αλλά ό,τι θα έκανε θα το έπραττε «αργυρίου χάριν». Πέραν τούτου να σημειωθεί και πως ο Θουκυδίδης για τους φιλοχρήματους μισθοφόρους Κρητικούς στρατιώτες γράφει ότι, παρακινούμενοι από το μισθό που θα λάβαιναν, δεν δίστασαν να συμπαραταχτούν με τους Αθηναίους στη σικελική εκστρατεία του 415 – 413 π.Χ. εναντίον της Γέλας, μολονότι με τη συγκεκριμένη σικελική πόλη τους συνέδεαν δεσμοί μητρόπολης (Κρήτη) προς αποικία (Γέλα).