117. Το αντιδραστικό πρόσωπο της Δεξιάς

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΑΣ!

Ο πρωθυπουργός Κων/νος Τσαλδάρης (Ιούνης 1946)

Πολλές φορές, η προσεχτική μελέτη της ιστορίας στο πέρασμα των χρόνων βοηθά τον κόσμο να ερμηνεύσει και να κατανοήσει ευκολότερα και όσα γίνονται σήμερα και τις παραμέτρους τους. Ένα από τα σημαντικότερα, λοιπόν, κεφάλαια της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, που χρήζουν ξεχωριστής προσοχής, είναι οι νομοθετικές προσπάθειες των τότε κυβερνητικών δυνάμεων να ελέγξουν την κατάσταση στην Ελλάδα και να περιορίσουν την Αριστερά, στα πλαίσια του εμφυλίου πολέμου της περιόδου 1946 – ’49.

Η σημερινή μας αφήγηση θα εστιαστεί στο λεγόμενο Γ’ Ψήφισμα της Βουλής, που ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνη του 1946 (18/06/1946) και είναι ολοφάνερη μαρτυρία του αντιδραστικού – φασιστικού προσώπου της Δεξιάς. Και τούτο, γιατί το συγκεκριμένο ψήφισμα αποτελεί το θεμέλιο «των δραστικών και αμείλικτων νομοθετημάτων που εφάρμοσε το καθεστώς στη διάρκεια της πολεμικής τριετίας 1946 – 1949» (βλ. Σ. Γρηγοριάδη, «Ιστορία της Συγχρόνου Ελλάδας, 1941 – 1967», τ. 3, σελ. 160). Κι όταν γράφει «καθεστώς» ο ιστορικός, υπενθυμίζουμε πως εννοεί τη Δεξιά, δηλαδή το Λαϊκό Κόμμα και οι βασιλόφρονες του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη (φωτό), που από το Μάρτιο του 1946 κυβερνά, με τη στήριξη των Άγγλων.

Το ψήφισμα πυροδοτεί το διχασμό και τον εμφύλιο πόλεμο σε μιαν περίοδο που – μετά τη μεταξική δικτατορία της 4^ης Αυγούστου ’36 και την γερμανοϊταλική κατοχή (1941 – ’44) – ο κοινοβουλευτισμός στην Ελλάδα θα έπρεπε να κάνει τα πρώτα του βήματα να ορθοποδήσει με τη συνεργασία όλων των πολιτικών δυνάμεων. Η σημαντικότερη, λοιπόν, διάταξη του Γ’ Ψηφίσματος, που αποτελούσε, κατά τον Τ. Βουρνά («Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, Ο Εμφύλιος», σελ. 45 – 47), «τη λεπίδα της λαιμητόμου η οποία στήθηκε για να καρατομηθεί νομοτύπως η Αριστερά», είναι: «Όστις θέλων να αποσπάση εν μέρος της Επικρατείας ή να ευκολύνη τα προς το τέλος τείνοντα σχέδια, συνώμοσεν εντός του κράτους ή συνεννοήθη με ξένους, ή διήγειρε στάσιν, ή κατήρτισε ενόπλους ομάδας, ή μετέσχεν εις αυτάς, τιμωρείται με θάνατον…»

Ας ιδούμε, με λίγα λόγια, τι διατάξεις περιλάμβανε το Γ’ Ψήφισμα της; 18/06/1946, που ετιτλοφορείτο «περί εκτάκτων μέτρων κατά των επιβουλευομένων την δημοσίαν τάξιν και την ακεραιότητα του κράτους». Διαβάζουμε από το κεφάλαιο της Μπ. Βακαλοπούλου «Ο νεοφασισμός στην Ελλάδα» (βλ. σελ. 275 – 369 ) στο έργο του Γκ. Γκάντι «Ο Νεοφασισμός στην Ευρώπη» ότι «Με τα άρθρα 1 – 3 του ψηφίσματος μπορεί να ερμηνευτεί σαν εγκληματική και καταδικαστέα σε θάνατο κάθε πράξη που είχε σχέση με την Αντίσταση και τις οργανώσεις της, με τα άρθρα 4 , 5 αποκλείονται οι δημόσιες συγκεντρώσεις, με το άρθρο 7 κάθε δυνατότητα συνδικαλιστικής δράσης. Το άρθρο 9 εξασφαλίζει το ανεξέλεγκτο της αστυνομίας, τα άρθρα 11 και 14 κατοχυρώνουν την λειτουργία των εκτάκτων δικαστηρίων και το άρθρο 15 το ανεξέλεγκτο του χρόνου προφυλάκισης και την διοικητική εκτόπιση».

Το κράτος και το παρακράτος της Δεξιάς, παρά κάποια πύρινες φωνές αντίδρασης στα σχέδιά τους που εκλήθησαν ν’ αντιμετωπίσουν (βλ. κείμενο εφημερίδας «Μάχη» κατά του άρθρου 10 για τα δικαιώματα που έχει, με τη θέσπιση του ψηφίσματος, ελέγχου στην καθημερινή, δημόσια και, κυρίως, ιδιωτική ζωή των πολιτών, η Χωροφυλακή), οργανώνονται ενόψει και του εμφυλίου πολέμου. Θέλουν να θέσουν την Αριστερά στο περιθώριο και να τη φιμώσουν, έως ότου κυριαρχήσουν σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο και ξαναφέρουν το βασιλιά Γεώργιο.

Οι συνέπειες του Γ’ Ψηφίσματος ήταν άμεσες και ορατές και οχληρές για το λαό, που είχε αγωνιστεί για να εκδιώξει τους καταχτητές και τώρα έπρεπε ν’ αντιπαλέψει το φασιστικό πρόσωπο των κυβερνώντων. Αγωνιστές γλίτωσαν από το ναζιστικό βόλι επί κατοχής και θα έβρισκαν το θάνατο μετά το 1946, σε καιρό ελευθερίας και δημοκρατίας τάχα, από τις δεξιόστροφες κυβερνήσεις, «χάρη» σε (οριστικές και αμετάκλητες, όπως όριζε το Γ’ Ψήφισμα) αποφάσεις των εκτάκτων στρατοδικείων. Ενώ στις 21/06/1946, λίγες ημέρες μετά τη θέσπιση του ψηφίσματος από τη Βουλή των Ελλήνων, συγκροτήθηκαν τα πρώτα στρατοδικεία (Θεσσαλονίκη, Γιαννιτσά, Κιλκίς, Σέρρες, Δράμα, Ξάνθη, Αλεξανδρούπολη, Γιάννενα, Κοζάνη, Φλώρινα και Λάρισα για τη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία) και άρχισαν και καταδίκες και εκτελέσεις πολιτών, ήλθε στην Αθήνα (22 Ιούνη 1946) ο διαβόητος Βρετανός στρατάρχης Μοντγκόμερι, για να δώσει «αντικομουνιστικές οδηγίες» στην ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία.

Για την ιστορία, να αναφερθεί ότι – αν και έως τις 16/10/1947 το Ψήφισμα δεν ίσχυε στην Αθήνα και τα προάστια – οι 2 πρώτες εκτελέσεις, για εφαρμογή του Ψηφίσματος, έγιναν  στη Θεσσαλονίκη στις 16 Ιούλη του ’46 και δέκα ημέρες αργότερα, στα Γιαννιτσά, τουφεκίστηκε και μια γυναίκα, η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στη νεότερη ελληνική πολιτική ιστορία, η νεαρή δασκάλα, Ειρήνη Γκίνη. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί τούτο, ότι, παρά την αυστηρότητα των μέτρων που επέβαλε το Γ’ Ψήφισμα και το «στραγγαλισμό» των λαϊκών δικαιωμάτων και ελευθεριών, δεν κατάφερε η κυβέρνηση Τσαλδάρη να ανακόψει τη δράση των ανταρτών, η οποία από τον ίδιο Ιούνη, όμως, δεν είχε να αντιμετωπίσει μονάχα τη Χωροφυλακή πλέον, αλλά έκτοτε, κυρίως μετά τον Ιούλη του ίδιου χρόνου, και το συγκροτούμενο ελληνικό («εθνικό») στρατό.

Και κλείνουμε με δυο «παράξενα και δυσερμήνευτα» σημεία της ελληνικής ιστορίας που αφορούν την εποχή και την υπόθεση που εξετάζουμε: Πρώτον, το ότι η ελληνική κυβέρνηση, το 1946, ζήτησε τη βοήθεια της Αγγλίας σε περίπτωση που εκδηλωνόταν κομμουνιστικό πραξικόπημα στο στρατό, αφού το ΚΚΕ είχε τότε σημαντικά ερείσματα (λόγω ΕΑΜ ΕΛΛΑΣ;) στο ελληνικό στράτευμα τότε και μπορούσε να ελέγξει τη Βόρεια Ελλάδα. Γι’ αυτό, άραγε, στήθηκαν και τα περισσότερα στρατοδικεία του Γ’ Ψηφίσματος στη Μακεδονία και γι’ αυτό, ήλθε και ο Μοντγκόμερι (Ιούνης ’46);  Και κατόπιν, ότι στη Βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων έχει γίνει συζήτηση μετά από επερώτηση των αριστερών βουλευτών του Εργατικού Κόμματος, στην Ελλάδα δεν έχει δοθεί ποτέ στη δημοσιότητα ο ακριβής αριθμός όσων έχουν εκτελεστεί από το καλοκαίρι του 1946, βάσει του Γ’ Ψηφίσματος!