119. Ώρα για ... "περεστρόικα"

Ο Μ. Γκορμπατσώφ έφερε την "περεστρόικα" στην αλλοτινή ΕΣΣΔ (1988)

1988, 3 Ιουλίου, Μόσχα. Με την ολοκλήρωση των τετραήμερων συνεδριακών εργασιών της η Ολομέλεια των Ανωτάτων Σοβιέτ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) δίνει το “πράσινο φως” στο γενικό γραμματέα του κόμματος, Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, να προχωρήσει την “περεστρόικα” και την  “γκλάσνοστ”.

Στις 11 Μαρτίου 1985 ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ είχε εκλεγεί γενικός γραμματέας του ΚΚΣΕ, μετά το θάνατο του Κ. Τσερνιένκο. Ήταν μόλις 54 ετών και με την ανάληψη του καίριου κομματικού πόστου έθεσε στόχο της πολιτικής του βαθιές και σημαντικές αλλαγές στην πολιτική και τη σοβιετική κοινωνία, που καρκινοβατούσε τα τελευταία χρόνια, παρασυρμένη από τα ψυχροπολεμικά διαιωνιζόμενα συμπλέγματα.

Για ν’ ανανήψει ο σοβιετικός γίγαντας και να παίξει το ρόλο που του άρμοζε στην παγκόσμια σκηνή, έπρεπε πρώτα - κατά τον Γκορμπατσώφ- να δώσει πραγματικές λύσεις στα εσωτερικά προβλήματα. Τέλη της δεκαετίας του ‘80 δεν άρμοζε ένας αυταρχικός τρόπος διακυβέρνησης, ούτε ανηλεής δίωξη των εντός συνόρων μη κομμουνιστών ή άλλων διαφωνούντων - αντιφρονούντων.

Έτσι, ο Μ. Γκορμπατσώφ προτείνει “περεστρόικα” και “γκλάσνοντ” παντού. Ανοικτές θύρες και διαφάνεια παντού στο κόμμα και στην κοινωνία, για καθετί, στον οποιοδήποτε. Τον Ιούλιο του ‘88 η Oλομέλεια των Σοβιέτ -εκτός από το ότι προκηρύσσει εκλογές για διαρκές ελεγκτικό συνέδριο λαϊκών αντιπροσώπων (Απρίλης ‘89), κάτι σαν κοινοβούλιο του δυτικού κόσμου- καθιερώνει ένα προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης, όπου ο εκάστοτε ηγέτης του ΚΚΣΕ θα εκτελεί και χρέη αρχηγού του κράτους.    

Η σπουδαιότερη, όμως, απόφαση του συνεδρίου, η οποία θ’ αποτελέσει και σημείο εντονότατων τριβών μεταξύ του μετέπειτα προέδρου της Ρωσίας, μα τότε ριζοσπάστη Μπόρις Γιέλτσιν και των συντηρητικών του Λιγκατσόφ ως υπαιτίων για την αργοπορία των μεταρρυθμίσεων, ήταν η κατοχύρωση του “συνταγματικού δικαιώματος πληροφόρησης του πολίτη”. Όπως επίσης και το ότι για κάθε κρατικό ή κομματικό όργανο -εκτός του Πολ. Γραφείου- θα γίνονται μυστικές εκλογές μεταξύ πολλών υποψηφίων και όχι άνωθεν διορισμός.

Καθώς ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ ανακοίνωνε πως θα ανεγερθεί μνημείο αφιερωμένο στα θύματα του Σταλινισμού, παρά τις καταστροφολογικές “προφητείες” του Λιγκατσόφ και μ’ όλες τις επικρίσεις για γρηγορότερα - αμεσότερα ριζοσπαστικά βήματα από τον Γιέλτσιν, μια νέα εποχή άρχιζε στις 3/7/1988 για το ΚΚΣΕ και την Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.