53. Ο "Θεός" πέθανε...

Στις αρχές κάθε Γενάρη, στις 7 του μήνα συγκεκριμένα, δεν είναι λίγοι όσοι θυμούνται πως το 1989 "σημαδεύτηκε" και από το θάνατο, τη μέρα αυτή,  μιας προσωπικότητας που καθόρισε τη νεότερη Ιστορία της Ιαπωνίας και άσκησε επιρροή και στην παγκόσμια κοινότητα κατά το 1^ο μισό του 20^ου αιώνα.

Το Γενάρη, λοιπόν, εκείνο, πέθανε σε ηλικία 88 ετών ο 125^ος αυτοκράτορας της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, Χιροχίτο (φωτό προς τα τέλη της ζωής του) ή όπως έμεινε γνωστός μεταθανάτια Αυτοκράτορας Σόουα (昭和天皇, Shōwa Tennō).

Ο Χιροχίτο είχε γεννηθεί το 1901 και ακολουθώντας την παράδοση του τόπου του διαδέχτηκε στο θρόνο τον πατέρα του σε ηλικία 28 ετών. Προ του 2^ου παγκοσμίου πολέμου, έδειξε τις επεκτατικές του βλέψεις τη δεκαετία του 1930, κυρίεψε τη Μαντζουρία και επιτέθηκε στην Κίνα.

Κατά το 2^ο παγκόσμιο πόλεμο, αν και αρχικά κράτησε ουδετερότητα, κατοπινά ετάχθη με τον Άξονα. Η Ιαπωνία ηττήθηκε από τις Συμμαχικές Δυνάμεις και παραδόθηκε σε αυτές.

Ο Χιροχίτο ήταν ο μόνος αυτοκράτορας της γιαπωνέζικης ιστορίας που παραδόθηκε σε ξένο στρατό, αλλά η τύχη τού χαμογέλασε. Οι Αμερικάνοι, όταν εισήλθαν στο Τόκιο, δεν τον προσήγαγαν σε δίκη ως εγκληματία πολέμου, αλλά τον άφησαν στο θρόνο του, υπό τον όρο της απάρνησης της θεϊκής ιδιότητάς του ως αυτοκράτορα  και της πραγματικής μετατροπής της απολυταρχίας σε συνταγματική μοναρχία.

Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του αυτοκρατορικού θεσμού, ο αυτοκράτορας της Ιαπωνίας δεν είχε ευθεία πολιτική εξουσία και αποτελούσε κυρίως μία συμβολική θρησκευτική μορφή. Συνταγματικός μονάρχης και θεϊκός ηγεμόνας, αντικείμενο πίστης για τους υπηκόους του, ορίστηκε με το σύνταγμα του 1889.

Η μη καταδίκη του Χιροχίτο αποδίδεται από τους ιστορικούς και τους πολιτικούς αναλυτές σε μιαν απόπειρα να μη διασαλευτεί η σταθερότητα στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα, ενώ ας σημειωθεί ότι πολλοί από τους πολεμικούς ηγέτες της Ιαπωνίας δικάστηκαν και εκτελέστηκαν.

Το Γενάρη του 1989, μετά το θάνατο του Χιροχίτο, ο οποίος, όμως, επί χρόνια, στη Δύση αντιμετωπιζόταν ως σύμβολο της επιθετικότητας της Ιαπωνίας στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο, στο θρόνο αναρριχήθηκε ο γιος του, Ακιχίτο.

Πολύτιμο, τέλος,  για κάθε φιλομαθή εφόδιο είναι το βιβλίο του Leonard Mosley, «Hirohito, Emperor of Japan», Prentice-Hall, Englewood Cliffs, 1966.