72.  19ος αι., Ναπολέων & Ευρώπη

Πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί για τις φιλοδοξίες του  Ναπολέοντος Βοναπάρτη του μεγάλου, τους στόχους, τις στρατιωτικές – πολιτικές – διπλωματικές κινήσεις του και τα μέσα, που χρησιμοποιούσε για την επίτευξή τους. Επίσης, σημαντικοί τόνοι μελανιού έχουν δαπανηθεί για τη συμβολή του στη γαλλική και παγκόσμια ιστορία και για τις ιδεολογικές άμεσες και έμμεσες επιρροές, που ασκεί, στο διηνεκές του χρόνου, εντός και εκτός Γαλλίας.

1815, 18 Ιουνίου, Βατερλό (περιοχή στα νότια των Βρυξελλών):Ο γαλλικός στρατός υπό το Ναπολέοντα Βοναπάρτη γνωρίζει πρωτοφανή συντριβή από τα στρατεύματα των συνασπισμένων Ευρωπαίων, που είχαν επικεφαλής τον Πρώσο στρατάρχη Μπλύχερ και τον Άγγλο στρατηγό Ουέλλιγκτον. Τεράστιος υπήρξε ο αντίκτυπος της ήττας αυτής στο Παρίσι, αφού σήμαινε το τέλος του Ναπολέοντος και την οριστική του αποχώρηση από τη σκηνή έπειτα από 20χρονο σχεδόν πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ο Ναπολέων Βοναπάρτης, ή όπως τον ονόμασε η Ιστορία «Μέγας Ναπολέων», είχε γεννηθεί στο Αιάκειο της Κορσικής το 1769, με μανιάτικες, κάποιοι ισχυρίζονται, «ρίζες». Ικανότατος και ευφυέστατος ακολούθησε στρατιωτικές σπουδές και είχε πολλές και σημαντικές επιτυχίες με το στρατό των επαναστατών στους οποίους είχε προσχωρήσει από το 1789 κιόλας. Σε ηλικία 28 μόλις ετών είχε καταφέρει να ανεβεί όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας και να φτάσει στο βαθμό του στρατηγού, έχοντας στο ενεργητικό του τους ευεργετικούς για τη Γαλλία όρους της Συνθήκης του Καμποφόρμιο (1796), που είχε επιβάλει ο ίδιος μετά από επιτυχή εκστρατεία στην Ιταλία.

Το 1799 (9/11) γυρνώντας από επιχειρήσεις στην Αίγυπτο (νίκη κατά των ντόπιων Μαμελούκων, αλλά πανωλεθρία στη ναυμαχία του Αβουκίρ), βρήκε το λαό του Παρισιού δυσαρεστημένο με το «Διευθυντήριο», που λειτουργούσε, δίκην εθνοσυνέλευσης, από τον Οχτώβρη του 1795. Το ανέτρεψε  και συντάσσοντας νέο Σύνταγμα (το 4ο από το 1789!) μπήκε στρατιωτικός και πολιτικός επικεφαλής του κράτους ως πρώτος ύπατος. Το 1802 , καθώς για το λαό συμβόλιζε τη δημοκρατία και την ασφαλή προάσπιση των δικαιωμάτων του μετά την επανάσταση, παίρνει τον τίτλο του ισόβιου υπάτου. Δύο χρόνια σχεδόν μετά (2/12/1804), ο Ναπολέων σε ηλικία 35 ετών στέφεται απ' τον Πάπα, αποβλέποντας και τη συναίνεση του Ρωμαιοκαθολικού Κλήρου στα μελλοντικά του σχέδια;, στο Παρίσι κληρονομικός αυτοκράτορας των Γάλλων.

Όταν το 1804 ο Βοναπάρτης ανακηρυσσόταν αυτοκράτορας των Γάλλων και θα επιδίωκε – πλην της Γαλλίας – να επεκταθεί, με διαρκείς πολεμικές επιχειρήσεις, και στην Ευρώπη, μια νέα εποχή άρχιζε για όλον τον κόσμο, καθώς, σαν «παιδί» κι αυτός της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 αλλά και με όλη του την προγενέστερη και την έκτοτε «διαδρομή», επηρεάζει ιδεολογικά και αρκετούς σύγχρονούς του και πολλούς από τις κατοπινές γενιές.

Από την επόμενη χρονιά και επί μία δεκαετία η Γαλλία βρίσκεται διαρκώς σ' εμπόλεμη κατάσταση. Οι «Ναπολεόντειοι πόλεμοι» ήταν η προσπάθεια του Ναπολέοντος -από το 1805 έως το 1815- να επεκτείνει τη γαλλική κυριαρχία σ’ όλη την Ευρώπη. Αν η εκστρατεία στη Ρωσία (1812 – ‘13) υπήρξε πραγματικός κόλαφος, η ήττα στη Λιψία (14-19/10/1813) τού στοίχισε το θρόνο και τον περιορισμό στη νήσο Έλβα (1814). Ας δούμε, στο σημείο αυτό, τα σημαντικότερα, κατά τη γνώμη μου, γεγονότα των «Ναπολεόντειων Πολέμων», προ του 1812: Η μάχη του Αούστερλιτς (1805, νίκη του Βοναπάρτη κατά των αυτοκρατόρων της Αυστρίας και της Ρωσίας, Φραγκίσκου του 1^ου και Αλεξάνδρου του 1^ου, αντιστοίχως), ναυμαχία στο Τράφαλγκαρ της Ισπανίας (ο Βρετανός ναύαρχος Νέλσον διέλυσε το γαλλικό ναυτικό), νίκη του Ναπολέοντος στην Ιένα της Γερμανίας επί των συνασπισμένων Άγγλων, Ρώσων και Πρώσων και η αποτυχημένη – ελέω της δυναμικής αντίστασης από τον Άγγλο στρατηγό και μετέπειτα πρωθυπουργό Ουέλλιγκτον, ο οποίος, όπως έγραψα νωρίτερα, «πρωταγωνίστησε» και στο … Βατερλό! – εκστρατεία, το 1807, του Ναπολέοντος στην Ιβηρική Χερσόνησο να την καθυποτάξει ολόκληρη.

Ο Ναπολέων δεν μπορούσε να ζει υπό περιορισμό. Στο Παρίσι και στο θρόνο του ήταν πάλι οι Βουρβόνοι και μάλιστα ο Λουδοβίκος ο 18^ος.  Ο Βοναπάρτης, όμως, αναίρεσε τους όρους περί απομάκρυνσής του από το γαλλικό θρόνο, τους οποίους του είχαν επιβάλει οι μετά τη Λιψία (1813) νικητές Άγγλοι, Πρώσοι και Αυστριακοί, δραπέτευσε και ανέκτησε στις 20/3/1815 την εξουσία, εισερχόμενος θριαμβευτικά στο Παρίσι. Για 100, όμως, μέρες μόνο, μια και, μολονότι ο λαός, θυμίζοντας τη στάση των Αθηναίων προς τον Αλκιβιάδη (5^ος  - πλην Η. Π. Α. - Αποικίες. αιώνας π.Χ.), τον ξαναεμπιστεύτηκε, οι Άγγλοι και οι Πρωσοαυστριακοί τον «στρίμωξαν» στο Βέλγιο, τον κατατρόπωσαν στο Βατερλό(18/6/1815). Οι παντοδύναμοι εχθροί του Ναπολέοντος περιόρισαν διπλωματικά και πολιτικά τη Γαλλία στα προ του 1789 δεδομένα, με την Αγγλία, εφεξής, να είναι ο κυρίαρχος του (παγκόσμιου) παιχνιδιού, στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή και στις

Όταν το 1815, μετά τον όλεθρο, καθαιρείται ξανά ο Βοναπάρτης από το αξίωμά του, έχει ήδη «γράψει» το όνομά του στον κατάλογο των ονομάτων που επηρεάζουν ποικιλότροπα την εποχή τους και τις κατοπινές γενιές. Με αγγλικό πλοίο, όπως ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδος, ο Όθων, το 1862 «εξεδιώχθη» από την Ελλάδα και αναχώρησε για τη Βαυαρία επιβιβαζόμενος στην αγγλικής πλοιοκτησίας «Σκύλλα», έτσι και το 1815 ο άλλοτε, σύμφωνα με τους «οπαδούς» του, λαμπρός Κορσικανός, ίσως και Μανιάτικης καταγωγής, στρατηλάτης, που , κατά την άποψη των «αντιπάλων» του, με την υπέρμετρη φιλοδοξία και πλεονεξία «κατέστρεψε» την πατρίδα του, μεταφέρθηκε σ' ένα μικρό νησί του Ατλαντικού, την Αγ. Ελένη, όπου πεθαίνει το 1821.