41. Βίος και πολιτεία του Σολομώντος

Στο παρόν σημείωμα θα εστιάσουμε, με μαρτυρίες της Παλαιάς Διαθήκης,  το ενδιαφέρον μας σε μια σημαίνουσα μορφή της παγκόσμιας Ιστορίας, εφόσον «σημάδεψε» και την πορεία του Ισραήλ στο χρόνο. Ο λόγος για το βασιλέα του 10ου αι. π.Χ., το Σολομώντα το σοφό και δίκαιο. Ο Σολομών ήταν γιος του βασιλιά Δαυίδ και μητέρα του ήταν η Βηθ-σαβεέ, πρώην σύζυγος του στρατηγού Ουρία («Β' Σαμουήλ», 12:24, 11:3).

Γεννήθηκε το 980 και πέθανε το 922 π.Χ.. Ονομάστηκε από τον προφήτη Νάθαν, Ιεδιδίας, δηλαδή «αγαπημένος του Κυρίου» («Β' Σαμουήλ», 12:24,25).  Το όνομα Σολομών, με το οποίο, τελικά, έμεινε στην Ιστορία, στα εβραϊκά σημαίνει «Ειρηνικός», επειδή, μολονότι ο πατέρας του ήταν φιλοπόλεμος, αυτός ήταν υποστηριχτής της ειρήνης.

Κυβέρνησε και ο ίδιος, ως τρίτος στη σειρά μονάρχης των Εβραίων, κατά τον 10^ο αιώνα π.Χ., επί 40 σχεδόν χρόνια (961 – 922 π.Χ.). Ανέβηκε στο θρόνο, σε ηλικία 19 χρόνων, μετά από παραίνεση της μητέρας του και με τη συνδρομή του προφήτη Νάθαν, ενώ τον έχρισε ο ιερέας Σαδώκ στη Γιών κατ’ εντολή του πατέρα του, αν και ένας αδερφός του, ο Αδωνίας, είχε ήδη ανακηρυχθεί βασιλιάς («Α' Βασιλέων», κεφ. 1).

Φημιζόταν για τη θεόπνευστη σοφία του και για την ακριβοδίκαιη κρίση του. Για την ιδιωτική του ζωή, επίσης, θρυλούνται πολλά, μεταξύ των οποίων και το ότι οι έρωτές του για τις 700 γυναίκες και τις 300 παλλακίδες του τον «ξεστράτισαν» από το θεϊκό δρόμο! Επιπλέον, μεγάλο μέρος της υστεροφημίας του οφείλεται και στην κατασκευή μεγάλων δημοσίων έργων, μεταξύ των οποίων αναφέρεται ο Ναός του Σολομώντος στα Ιεροσόλυμα για το Θεό των Εβραίων, για την ανοικοδόμηση του οποίου απαιτήθηκαν 7 χρόνια, ενώ για την κατασκευή πολυδάπανου μεγαλόπρεπου παλατιού χρειάστηκαν 13 χρόνια.

Τα χρόνια της βασιλείας του Σολομώντος, το Ισραήλ γνώρισε οικονομική και πολιτιστική ακμή, αλλά και είχε σημαντική πολιτική και στρατιωτική – ναυτική  δύναμη. Ο ίδιος ο βασιλέας μερίμνησε και για τις συμμαχίες με γύρωθέ του βασιλιάδες (από Αίγυπτο, Τύρο κ.α.) τη δημόσια διοίκηση, καθώς οργάνωσε την κρατική «μηχανή», ορίζοντας ιερείς, άρχοντες και ετήσιας θητείας έπαρχους ή σιτάρχες («Α' Βασιλέων»). Αναφέρεται, μάλιστα, ότι συχνά κατέφταναν ξένες διπλωματικές αποστολές στην Ιερουσαλήμ, προκειμένου να απονείμει δικαιοσύνη ή ν’ ακούσουν τους σοφούς λόγους του βασιλέα και είναι πασίγνωστη η ιστορία με τη βασίλισσα του Σεβά.

Μετά το θάνατο του Σολομώντος και τα χρόνια των άμεσων διαδόχων του (Ροβοάμ και Ιεροβοάμ), η ευημερία έπαψε και επήλθε η διάσπαση, λόγω, κυρίως, θρησκευτικών διαφορών, του έθνους των Εβραίων σε δύο βασίλεια, του Ιούδα και του Ισραήλ. Η βαθύτερη, όμως, αιτία της διάσπασης, ίσως, βρίσκεται στην εποχή του Σολομώντος και μάλιστα έγκειται στο ότι, για την κατασκευή των δημοσίων έργων, για την αναδιοργάνωση του στρατού και για τη δημιουργία ισχυρού εμπορικού στόλου, ο Σολομών φορολόγησε βαριά το λαό, που δυσανασχέτησε, αλλά και στο ότι ο βασιλιάς έλαβε, προς το τέλος της βασιλείας του, λόγω, μάλλον, πνευματικής κατάπτωσης, αντιλαϊκά μέτρα.

Τέλος, πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί για τη συγγραφική δεξιότητα του Σολομώντος, ως κύημα της σοφίας του. Πέρα από τις «Παροιμίες», του έχουν αποδοθεί και τα  εξής ακόμη έργα, «Εκκλησιαστής» και «Άσμα Ασμάτων». 

Η εικόνα του Σολομώντος, που συνοδέβει το παρόν δημοσίευμα, προέρχεται από το Ρώσικο μοναστήρι Kizhi και χρονολογείται στον 18ο αιώνα.